Zwrot podatku PIT a upadłość konsumencka – czy syndyk może zabrać Twój zwrot podatku?

Wielu dłużników ogłaszających upadłość konsumencką zastanawia się, czy należy im się zwrot podatku PIT oraz – co najważniejsze – czy taki zwrot trafia do ich rąk, czy też zostaje przejęty przez syndyka i wchodzi w skład masy upadłościowej. To bardzo istotna kwestia, zwłaszcza w kontekście rocznego rozliczenia podatkowego, np. na formularzu PIT-37, który w Polsce wypełnia większość osób fizycznych. Czy urząd skarbowy odda Ci pieniądze? Czy też przejmie je syndyk w ramach toczącego się postępowania upadłościowego? Odpowiadamy szczegółowo, powołując się na aktualne przepisy Prawa upadłościowego.

Zwrot podatku PIT – czym jest i komu przysługuje?

Zwrot podatku PIT to różnica między faktycznie zapłaconym podatkiem a należnym podatkiem wyliczonym w rocznym zeznaniu podatkowym. Jeśli w trakcie roku zapłaciłeś więcej, niż wynosi Twój realny podatek – przysługuje Ci zwrot tej nadpłaty. Najczęściej dotyczy to sytuacji, w których:

• korzystasz z ulg podatkowych (np. ulgi na dzieci, ulgi rehabilitacyjnej),

• rozliczasz się wspólnie z małżonkiem,

• masz niskie dochody opodatkowane ryczałtowo lub według skali podatkowej,

• zastosowano nieprawidłowe zaliczki na podatek dochodowy.

Większość podatników w Polsce rozlicza się na formularzu PIT-37, który dotyczy dochodów uzyskiwanych m.in. ze stosunku pracy, umów cywilnoprawnych, emerytur czy rent.

Czy zwrot podatku PIT wchodzi do masy upadłościowej?

Jeśli jesteś w trakcie postępowania upadłościowego, kluczowe jest pytanie: czy zwrot podatku PIT wchodzi do masy upadłości?

Zgodnie z art. 62 Prawa upadłościowego, do masy upadłości wchodzą wszelkie składniki majątkowe należące do dłużnika w dniu ogłoszenia upadłości, a także te nabyte w trakcie trwania postępowania. Oznacza to, że zwrot podatku PIT, który przysługuje za rok, w którym ogłoszono upadłość, co do zasady również wchodzi do masy upadłościowej i może zostać przejęty przez syndyka.

Przykład:

Jeśli ogłosiłeś upadłość w listopadzie 2024 r., a w 2025 roku składasz zeznanie PIT-37 za rok 2024 i wynika z niego nadpłata podatku – to ta nadpłata stanowi majątek nabyty przed dniem ogłoszenia upadłości i wchodzi do masy upadłości.

Czy zawsze syndyk przejmuje zwrot podatku?

Nie zawsze.

Istnieje możliwość wnioskowania o wyłączenie zwrotu podatku z masy upadłości, jednak nie jest to proces automatyczny i wymaga formalnego działania ze strony upadłego.

Dłużnik może złożyć do sądu upadłościowego wniosek o wyłączenie składnika majątku z masy upadłości, jeżeli wykaże, że nie powinien on do niej należeć. W praktyce oznacza to, że możesz spróbować przekonać sąd, że zwrot podatku:

• pochodzi ze źródeł niepodlegających egzekucji (np. świadczeń socjalnych),

• jest nieznaczną kwotą, a jego zatrzymanie przez syndyka nie służy realnemu zaspokojeniu wierzycieli,

• jest niezbędny na utrzymanie podstawowe upadłego i jego rodziny (co może być istotne w sytuacji skrajnego ubóstwa).

Wniosek taki należy za pośrednictwem KRZ, uzasadnić oraz załączyć odpowiednie dokumenty (np. kopię deklaracji PIT, decyzję urzędu skarbowego, potwierdzenie przysługującej ulgi). Sąd rozpatruje wniosek i może orzec o wyłączeniu zwrotu podatku z masy upadłości.

Czy warto walczyć o wyłączenie zwrotu podatku?

W praktyce – tak, ale z pomocą prawnika. Sąd nie zawsze przychyla się do wniosku upadłego o wyłączenie zwrotu PIT, zwłaszcza jeśli:

• upadły nie przedstawi wystarczającego uzasadnienia,

• wniosek jest złożony po terminie,

• kwota zwrotu jest znaczna i może realnie zaspokoić wierzycieli.

Dlatego tak ważne jest, aby:

• dobrze przygotować wniosek,

• uzasadnić celowość wyłączenia,

• wskazać konkretny przepis oraz okoliczności uzasadniające wyłączenie danego składnika majątkowego.

Pamiętaj, że złożenie takiego wniosku może znacząco wydłużyć postępowanie.

Zwrot PIT po zakończeniu upadłości – czy jest możliwy?

Jeśli postępowanie upadłościowe już się zakończyło i syndyk nie przejął zwrotu PIT, istnieje możliwość jego wypłaty bezpośrednio do upadłego. Warto jednak pamiętać, że decydujący jest moment nabycia prawa do zwrotu, a nie data złożenia deklaracji podatkowej. Jeśli więc prawo do zwrotu powstało przed zakończeniem postępowania – pieniądze mogą trafić do masy upadłości, nawet jeśli wypłata nastąpi po zakończeniu sprawy.

Podsumowanie – co warto zapamiętać?

• Zwrot podatku PIT może wchodzić do masy upadłości i zostać przejęty przez syndyka.

• Masz jednak prawo złożyć wniosek o wyłączenie zwrotu z masy upadłości, co wymaga uzasadnienia i decyzji sądu.

• Najlepiej skonsultować się z prawnikiem lub doradcą restrukturyzacyjnym, by nie stracić pieniędzy, które mogą Ci się należeć.

Potrzebujesz pomocy? Skontaktuj się z nami!

Jeśli jesteś w trakcie postępowania upadłościowego i nie wiesz, czy przysługuje Ci zwrot podatku PIT, lub chcesz dowiedzieć się, jak złożyć skuteczny wniosek o wyłączenie tego składnika z masy upadłości – skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci zrozumieć Twoją sytuację i zadbać o Twoje prawa. Nie ryzykuj utraty pieniędzy, które mogą należeć do Ciebie!