Czym jest postępowanie układowe? Wyjaśniamy, kiedy i dla kogo to najlepsza forma restrukturyzacji

Postępowanie układowe to jedna z czterech dostępnych w Polsce form postępowań restrukturyzacyjnych. Jego głównym celem jest zawarcie układu z wierzycielami, który pozwala firmie kontynuować działalność pomimo problemów finansowych. Jest to forma najbardziej zbliżona do klasycznego modelu restrukturyzacji – łączy ochronę dłużnika z formalnym ustaleniem spisu wierzytelności. Czym dokładnie charakteryzuje się to postępowanie i w jakiej sytuacji warto je rozważyć?

Co to jest postępowanie układowe?

Postępowanie układowe to tryb przewidziany w Prawie restrukturyzacyjnym, który umożliwia przedsiębiorcy zawarcie układu z wierzycielami w celu oddłużenia. Równocześnie pozwala na oficjalne rozstrzyganie sporów co do tego, które wierzytelności rzeczywiście istnieją i w jakiej wysokości – poprzez tzw. spis wierzytelności. To czyni je odpowiednim narzędziem dla firm, które mają poważne, udokumentowane spory z wierzycielami.

Dla kogo przeznaczone jest postępowanie układowe?

Postępowanie układowe nie jest dostępne dla każdego dłużnika. Kluczowym kryterium jest poziom spornych wierzytelności – czyli takich, co do których dłużnik i wierzyciele nie zgadzają się co do ich istnienia lub wysokości. Jeżeli suma tych spornych długów przekracza 15% wszystkich wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem, dłużnik może skorzystać z postępowania układowego.

Jeśli sporność jest niższa niż 15%, przedsiębiorca powinien rozważyć przyspieszone postępowanie układowe lub – w przypadku potrzeby silniejszej ochrony przed wierzycielami – postępowanie sanacyjne.

Kluczowe cechy postępowania układowego

• Ochrona dłużnika przed wierzycielami – dłużnik uzyskuje ograniczoną, ale istotną ochronę przed egzekucją ze strony wierzycieli objętych układem, a w niektórych przypadkach także nieobjętych.

• Ustalenie spisu wierzytelności – sąd i nadzorca układu ustalają, które długi rzeczywiście istnieją i w jakiej wysokości. To ważne, gdy dłużnik kwestionuje część zobowiązań.

• Zawarcie układu – dłużnik przedstawia propozycje układowe, które podlegają głosowaniu wierzycieli i zatwierdzeniu przez sąd.

• Brak ryzyka umorzenia przy zmianie sporności – nawet jeśli po otwarciu postępowania suma wierzytelności spornych spadnie poniżej 15%, procedura trwa dalej. W przeciwieństwie do przyspieszonego postępowania układowego, nie zostaje ono z tego powodu umorzone.

Kiedy warto wybrać postępowanie układowe?

Z postępowania układowego powinny skorzystać firmy, które:

• mają spór z wierzycielami przekraczający 15% ogólnej sumy zobowiązań,

• potrzebują formalnej weryfikacji wierzytelności przez sąd,

• nie są w stanie samodzielnie dojść do porozumienia z większością wierzycieli,

• chcą uzyskać ochronę przed działaniami egzekucyjnymi, ale bez pełnego przejęcia zarządu nad firmą przez zarządcę (jak w sanacji).

Warto pamiętać, że postępowanie układowe, choć bardziej złożone i czasochłonne niż przyspieszone postępowanie układowe, daje firmie większe możliwości uregulowania skomplikowanych sytuacji finansowych i prawnych.

Podsumowanie

Postępowanie układowe to klasyczna i elastyczna forma restrukturyzacji, idealna dla firm z dużą liczbą sporów dotyczących wierzytelności. Pozwala na ochronę przed wierzycielami i uregulowanie zadłużenia na drodze układu, ale wymaga spełnienia warunku – sporność musi przekraczać 15%. Wybór tej procedury powinien być poprzedzony analizą sytuacji finansowej i prawną oceną szans na zawarcie skutecznego układu z wierzycielami.